Nước mắt rưng rưng nhớ đồng đội cũ
Trong không khí đón mùa Xuân Tân Sửu 2021, chúng tôi - thế hệ những người lính DK1, lại hồi tưởng về quá khứ bi hùng. Bởi đó là thời gian kiêu hãnh và tự hào nhất của đời binh nghiệp - đại tá Hoàng Văn Tuyên, Phó Tư lệnh Vùng 2 Hải quân - người sĩ quan đã chứng kiến sự ra đi của hai đồng đội giữa đại dương bao la đêm cúng ông Táo về trời mùa Xuân 1991.
.jpg)
Cán bộ, chiến sĩ tàu HQ 666 chụp trước khi bị chìm ở vùng biển DK1 năm 1991. Thuyền phó Phạm Tảo (người ngồi đầu tiên từ trái qua) và máy trưởng Lê Tiến Cường (người đứng thứ năm từ trái qua) - Ảnh tư liệu Lữ đoàn 171.
Đại tá Hoàng Văn Tuyên nước mắt rưng rưng xúc động nói: “Cuộc đời người lính trong thời bình cũng có nhiều gian nan, khó nhọc. Cái ngày tôi chỉ huy con tàu HQ-666 đi trực ở nhà giàn 1B bãi cạn Tư Chính, là ngày tôi không thể quên được. Cơn bão ngày ấy đã cướp 2 đồng đội của tôi, đó là Thuyền phó quân sự Phạm Tảo và trung úy chuyên nghiệp máy trưởng Lê Tiến Cường”.
Tháng Chạp năm 1991, lúc đó Hoàng Văn Tuyên đeo lon đại úy, nhận lệnh cho tàu đi trực nhà giàn 1B ở khu vực bãi cạn Tư Chính. Sau hơn 2 ngày đêm hải trình, tàu HQ-666 thả neo bên cạnh nhà giàn. Những ngày giáp Tết, gió mùa Đông Bắc thổi về liên tục, làm cho biển mịt mù trắng xóa, con tàu nhỏ bé cứ chồm lên, ngụp xuống trong sóng dữ. Đêm 23 tháng chạp, cán bộ, chiến sĩ tàu HQ-666 mổ lợn đón Tết sớm. Chiếc đầu lợn đặt giữa khoang lái, anh em tập trung khấn vái thần linh theo phong tục của người đi biển. Lúc 22g30, trong khi mọi người bê đồ cúng ông Táo xuống, chiến sĩ quan sát báo cáo, gió thổi mạnh, thời tiết bất thường. Tất cả mọi người đổ ào ra lan can nhìn về phía Bắc. Trời tối đen như mực, sóng gió bất ngờ nổi lên ầm ầm, biển động dữ dội, tàu chao đảo. Những cơn sóng từ lòng biển cuộn lên mỗi lúc một lớn. Thuyền trưởng Tuyên lệnh báo động khẩn cấp, tàu cơ động chống sóng, sẵn sàng đối phó với bão tố, đề phòng tình huống xấu nhất xảy ra. Con tàu quá bé nhỏ so với những cột sóng cao hàng chục mét cứ lừng lững liên tiếp đổ ập xuống khoang tàu. Sức mạnh khủng khiếp của sóng đã đánh tan hệ thống tay vịn lan can của tàu văng xuống biển. Sau hơn 3 giờ chống chọi, tàu HQ-666 nghiêng lệch một bên, nước bắt đầu tràn vào các khoang giữa. Tình huống vô cùng bất lợi. Thuyền trưởng Tuyên trực tiếp liên lạc với nhà giàn 1B yêu cầu thả dây mồi, lệnh thả phao bè và rời tàu. Sau khi xuống phao bè, bằng mọi cách bơi về phía nhà giàn 1B, chờ tàu đến cứu.
.jpg)
Chiếc áo phao khi liệt sĩ Phạm Tảo bơi ra tìm dây mồi từ nhà giàn 1A thả xuống, và anh đã bị sóng nhấn chìm xuống đại dương. Ảnh Mai Thắng
Trong sóng to gió lớn, các chiến sĩ lao xuống biển, bám vào phao bè, dùng tay làm mái chèo bơi về hướng nhà giàn 1B, nhưng sóng lớn, nước chảy xiết, chiếc phao bè nhỏ bé trôi xa dần. Tình huống nguy kịch, không thể chết, phải nhanh chóng bằng mọi cách vớt được đầu dây mồi thả xuống từ nhà giàn 1B. Nghĩ vậy, Thuyền phó quân sự Phạm Tảo đã lao xuống biển bơi nhanh về hướng đầu dây mồi. Để tiếp sức cho đồng đội, máy trưởng Lê Tiến Cường đã lao theo. Khi Tảo và Cường bơi gần đến đầu dây mồi, một con sóng như quả núi đổ ập xuống, nhấn chìm Tảo và Cường xuống biển sâu. Trong sóng dữ, mọi người nhìn Tảo và Cường chới với rồi chìm hẳn mà không làm gì được.
Ngày đón anh về
Ngay sau khi tàu HQ-666 bị nạn, chiến sĩ báo vụ 1 của nhà giàn 1B đã điện trực tiếp báo cáo Sở chỉ huy đất liền. Lệnh từ Quân chủng Hải quân, tàu HQ-713 đang làm nhiệm vụ tuần tiễu trên biển nhanh chóng cơ động về nhà giàn Tư Chính 1B cứu nạn.
Sau hơn 2 ngày tìm kiếm, xác anh Tảo vẫn bặt vô âm tín. Chiều tối ngày 25 tháng Chạp năm 1991, cán bộ chiến sĩ tàu HQ-713 chuẩn bị neo đậu ăn cơm để tiếp tục cuộc tìm kiếm, bỗng chiến sĩ quan sát hô lên có một chớp sáng lóe lên từ phía trước, có thể đó là anh Tảo. Tàu HQ-713 tăng tốc, cách vật nổi chừng 30 mét. Thương ôi, anh Tảo giang 2 tay, mặt úp xuống đại dương, lập lờ trong sóng. Chớp lóe từ mặt nước ấy, là ánh sáng của mặt đồng hồ Senko 5 hắt ra, nhờ ánh hoàng hôn cuối chiều. Mọi người vớt anh lên đưa vào khoang số 1, nắn bóp chân tay thẳng lại. “Anh Tảo ơi, anh nằm đây mà hồn anh ở đâu”. Cán bộ chiến sĩ tàu HQ-713 không ai cầm được nước mắt. Chỉ cách đó gần 3 tháng, Tảo đã ở con tàu thân thương này, anh là người chỉ huy rắn rỏi, cương nghị. Còn hôm ấy, cán bộ chiến sĩ tàu HQ-713 đón anh về là linh hồn người liệt sĩ.
.jpg)
Bằng Tổ quốc ghi công Liệt Sĩ Phạm Tảo ở quê nhà Quảng Bình. Ảnh tư liệu.
Câu chuyện kể lại sau 30 năm phải dừng lại mấy lần bởi đại tá Tuyên cố nén những cảm xúc nghèn nghẹn. Anh bảo: “Quê anh Tảo ở Quảng Phú, Quảng Trạch Quảng Bình, nếu có điều kiện thì chú ghé ra đó sẽ hiểu thêm, anh Tảo hy sinh nhưng hoàn cảnh gia đình tội nghiệp lắm”.
Biển Xuân mãi gọi tên anh
Trên con tàu Trường Sa 19 của Lữ đoàn 125, Vùng 2 Hải quân, hành trình chúc Tết các nhà giàn DK1 phía Nam, chúng tôi dừng lại để làm lễ tưởng niệm 2 liệt sĩ hy sinh đêm ông Táo về trời 30 năm trước. Câu chuyện thuyền phó Phạm Tảo bơi giúp sức đồng đội và bị sóng biển nhấn chìm được kể lại trong lời điếu văn tưởng niệm khiến cả đoàn rưng rưng xúc động, khi Đoàn trưởng chúc Tết, đọc lời tưởng niệm: “Lịch sử Hải quân nhân dân Việt Nam, những người lính Vùng 2 Hải quân không bao giờ quên các anh - những người ngã xuống cho sắc xuân nhà giàn ngời mãi. Các anh đã vĩnh viễn nằm lại biển xanh, nhưng ý chí chiến đấu của các anh còn mãi. Đó là đức hy sinh quên mình vì đồng đội, vì chủ quyền biển đảo yên bình trong những ngày Xuân về, Tết đến. Nén hương mùa Xuân Tân Sửu 2021 hôm nay cuộn gói tấm lòng của chúng tôi - những người đang thay các anh giữ vững chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc. Tên các anh đã thành bản tình ca. Biển xanh mãi gọi tên các anh - những chiến sĩ nhà giàn bất tử ở thời bình”.
.jpg)
Thả hoa tưởng niệm các liệt sĩ hy sinh trên vùng biển DK1, ảnh Mai Thắng
Đã 30 mùa Xuân kể từ ngày liệt sĩ Phạm Tảo và Lê Tiến Cường hy sinh. Nhà giàn Tư Chính 1B cũng không còn nữa[1]. Nhưng ở tọa độ nơi các anh nằm lại vẫn ghi dấu chiến công các anh. Mỗi lần tàu đi làm nhiệm vụ qua vùng biển này, đều làm lễ tưởng niệm cầu mong các anh vĩnh hằng trong lòng biển Mẹ.
Mai Thắng
[1] Nhà giàn Tư Chính 1B bị đánh sập ngay sau đó, do sóng và bão tố, giờ chỉ còn cái cột mốc giữa biển. Nhà giàn này xây dựng thế hệ đầu tiên (loại một thân), thấp hơn so với nhà giàn thế hệ thứ hai và hiện đại (hai thân) như hiện nay.